Kliederen met zand en water: waarom kleuters een buitenkeuken moeten hebben

Ingelien Lemmen is leerkracht op Het Spectrum in groep 1 en ambassadeur bij Kleuteruniversiteit. In dit blog vertelt ze over het belang van een buitenkeuken bij jou op het schoolplein.

Begin van dit jaar was ik aanwezig op een Kleuteruniversiteit inspiratiedag. Dit is een ontzettend gezellige, goede én natuurlijk inspirerende dag voor iedereen die met kleuters werkt. Ik wil je zo’n dag dan ook van harte aanraden, je komt er absoluut vol enthousiasme vandaan en je doet genoeg ideeën op om direct mee aan de slag te gaan. Superleuk!

Ik volgde er de workshop Buitenspelen van Kommee (ik zeg: DOEN!) en dit heeft mijn visie op buitenspelen compleet veranderd. De kern van deze workshop was: Ga naar buiten … altijd! De workshop gaf mij genoeg ideeën en ik zag direct mogelijkheden om het spel op het schoolplein uit te breiden en te verdiepen. Dat is toch wat je graag wilt als leerkracht, dat je de kinderen een rijke leeromgeving biedt (zowel binnen als buiten) zodat er spelenderwijs veel wordt ontdekt en geleerd!

Buitenspelen is  voor kinderen één van de fijnste dingen. Het is van groot belang voor de ontwikkeling van een kind en het is ook nog eens heel gezond. In dit blog wil ik aandacht geven aan het spelen met zand en water, natuurlijk besef ik me dat er veel meer is dan dat. Wellicht verdiep ik me in een ander blog nog eens op andere materialen. Nu: zand en water!

Kinderen spelen graag met zand en water. Zintuigen worden geprikkeld als kinderen hiermee mogen kliederen. Het is een perfecte manier om de zintuiglijke ontwikkeling te stimuleren. Zand is op verschillende manieren te manipuleren. Je kunt het fijn knijpen, kneden met je handen, er met je vingers doorheen strijken en natuurlijk diep graven. Spelen met water vinden kinderen ook geweldig! Wanneer deze twee samenkomen is het plezier compleet.

Tijdens het buitenspelen met mijn groep heb ik een aantal dingen anders aangepakt:

– We gaan altijd naar buiten, ook als het regent (al is het maar eventjes een frisse neus halen);
– Als je kaplaarzen aan hebt, mag je in de plas;
– Zandbakspullen gaan altijd naar buiten, ook als het een beetje regent;
– Zandbakspullen mogen ook uit de zandbak, mits deze met de juiste functie gebruikt worden;
– Er mag overal met zand gespeeld worden, mits je het na het spel weer netjes opruimt;
– Als je water nodig hebt, mag je hier om vragen.

Door deze verandering zag ik al zoveel verschil en het allerbelangrijkste: ontzettend veel plezier! Er ontstond ander spel doordat de kinderen meer spelmogelijkheden kregen en ik de kinderen niet meer uit hun spel haalde. Er was meer harmonie en er werd ontzettend goed samengewerkt. De kinderen én ik waren zo enthousiast dat ik dit graag wilde gaan uitbreiden.

Juf, kijk hoe diep deze plas is! Lekker met je kaplaarzen erin en meten maar …
Scheppen, roeren, gieten … de chocolademelk is klaar, wat een samenwerking en wat kun je fijn spelen met modder!

Het is ook geweldig dat kleuters hun belevingswereld mee naar buiten nemen. Bij het project ‘naar de dierentuin met Fien en Milo’ van Kleuteruniversiteit werd de modder in de kruiwagen spontaan olifantenpoep! Ze speelden dat de olifant overal op het plein had gepoept en legde overal een hoopje neer. Na afloop werd alles weer netjes opgeruimd door de verzorger.

Nu ik met eigen ogen gezien had hoeveel plezier de kinderen beleven aan het spelen met zand en water wilde ik ontzettend graag een buitenkeuken. Nu heb ik het geluk dat ik een kleuter met een zeer handige ouder in mijn groep heb en hij wilde voor ons een buitenkeuken maken. WOW! Ontzettend blij mee! Het is een stevige buitenkeuken van steigerhout mét wielen geworden, dit is praktisch zodat we hem na het spelen netjes op kunnen ruimen in de schuur.

Vraag aan ouders ook oude keukenmaterialen (pannen, maatbekers, vergieten, houten lepels, plastic borden en bekers, bestek …) en neem deze materialen mee naar buiten. Je zult zien dat het spel meteen een andere wending krijgt.

Mocht een buitenkeuken, om wat voor reden dan ook, niet haalbaar zijn dan kun je ook denken aan een oud fornuisje uit de huishoek. De kinderen zullen hier allerlei lekkers voor je op gaan klaar maken. Plaats hier eventueel wielen onder, zodat hij makkelijk te verplaatsen is.

Dé redenen waarom jouw kleuters een buitenkeuken moeten hebben:

  1. De spelontwikkeling wordt gestimuleerd, verschillende fasen van het spel zie je hier terug. Denk hierbij aan de fasen van manipulatief en rollenspel.
  2. Zand én water zijn belangrijk voor de zintuiglijke ontwikkeling, kinderen leren door te doen.
  3. Jonge kinderen leren door spel en ervaringen. Het naspelen van de echte wereld wordt geoefend met echte materialen. In dit spel zitten veel leerelementen ‘verstopt’.

Dit wil je toch niet missen?

Ik hoop je geïnspireerd te hebben om anders naar het buitenspel van jouw kinderen te kijken. Ga samen met de kinderen op ontdekking wat bij jullie past en mogelijk is en GENIET!

Graag sluit ik af met een grappige quote van een leerling uit mijn groep, die zo geniet van het spelen met zand en water en hierdoor geniet ik als leerkracht met veel plezier van hun spel:

P.S. Kijk vooral op internet voor inspiratie voor leuke buitenkeukens, zoekterm: modderkeuken. Er zijn zoveel mogelijkheden. Als je het fijn vindt dat ik met je meedenk, mag je mij altijd een berichtje sturen via ambassadeur@kleuteruniversiteit.nl of instagram: @jufineenkleutergroep