Inspiratieblog: circuit in de kleutergroep

Janneke van de Groes werkt in groep 1/2/3 op basisschool De Drie Musketiers en is ambassadeur van Kleuteruniversiteit. Dagelijks werkt zij met een weekcircuit in groep 1/2, terwijl groep 3 leeskilometers maakt. In dit blog legt ze uit wat het weekcircuit inhoudt, hoe ze te werk gaat en geeft ze voorbeelden van opdrachten. Ook geeft ze vijf argumenten waarom een circuit in de kleuterklas zo effectief is.

Na vier jaar met groep 3/4 gewerkt te hebben werd de groepsindeling op onze school veranderd. Er zou een groep 1/2/3 komen. Ik wist het meteen, dit wordt mijn groep! Zo gezegd zo gedaan, ik werd de juf van groep 1/2/3.

In groep 3/4 werkte ik wekelijks met een taal- en rekencircuit. Ik vond dit een prettige en effectieve manier van lesgeven. Waarom? Daar kom ik later in dit blog op terug. Tijdens de voorbereidingen op mijn nieuwe groep heb ik het weekcircuit ingepland.

Wat houdt het weekcircuit in?

Het woord weekcircuit zegt het eigenlijk al. Een circuit verspreid over de hele week. De kinderen werken in kleine groepen aan verschillende opdrachten. Iedere dag voeren ze één onderdeel van het circuit uit. De volgende dag staat een nieuw onderdeel voor hen op het programma. Aan het einde van de week hebben de groepen aan alle opdrachten van het circuit gewerkt.

Zo ga ik te werk

Iedere week bereid ik vier circuit onderdelen voor. Op maandagochtend leg ik alle opdrachten uit. De opdrachten komen voort uit kringactiviteiten van de week ervoor. Ik voeg een differentiatie toe om het moeilijker of makkelijker te maken. Deze opties geef ik aan tijdens mijn instructie. Bijvoorbeeld: we hebben in de kring gewerkt met de volgorde van klein naar groot. De kinderen gaan in het circuit hiermee aan de slag, bijvoorbeeld door afbeeldingen uit te knippen en deze van klein naar groot op te plakken.

Na de uitleg van de opdrachten worden de kinderen in groepen verdeeld en gaan ze, samen met de onderwijsassistent, aan de slag met hun opdracht. De onderwijsassistent begeleidt het circuit omdat ik op dat moment leeskilometers maak met groep 3. Wanneer je alleen groep 1/2 hebt, kun je het circuit zelf begeleiden.

Ieder onderdeel wordt aangegeven met een kleurkaart waarop een cijfer (1 t/m 4) staat. Daarbij worden de foto’s van de kinderen gezet. Zo weten ze iedere dag bij welk onderdeel ze gaan werken. De groepen blijven de hele week hetzelfde.

Het circuit duurt ongeveer twintig minuten. Het kan voorkomen dat de kinderen al eerder klaar zijn met hun opdracht, dan bied ik ‘busy boxes’ aan waarmee ze zelfstandig verder kunnen.

TIP: Wanneer je een grote groep hebt, kun je acht opdrachten voorbereiden. Het circuit laat je dan twee weken lang doorlopen in plaats van iedere week een ander circuit. Wil je toch iedere week een ander circuit? Dan bereid je vier activiteiten voor en leg je deze in meervoud weg. Op deze manier kunnen dagelijks meerdere kinderen aan een activiteit werken.

Evalueren

Na het circuit evalueer ik de opdrachten met de kinderen. We bespreken hoe ze die dag zijn verlopen. Wat hebben ze geleerd, wat ging er goed en wat kon beter? Zijn er eventueel aanpassingen nodig? Indien dat het geval is, kan ik dat de volgende dag aanpassen. Ook vraag ik de kinderen om tips. De kinderen die de volgende dag bij die opdracht aan de slag gaan, kunnen de tips meenemen.

Bijvoorbeeld: Het komt wel eens voor dat een opdracht te lang duurt. Dan heb ik dat verkeerd ingeschat. In dat geval zet ik de opdracht een week later weer op het programma zodat de kinderen de kans krijgen deze af te maken. Of ik pas de opdracht aan zodat hij minder tijd in beslag neemt.

Voorbeelden van circuit opdrachten

Zoals ik al eerder vertelde, bestaan mijn circuit opdrachten uit onderwerpen die tijdens eerdere kringactiviteiten aan bod zijn gekomen. De opdrachten staan in het teken van het thema in de klas. In ieder thema laat ik de poppenkast terugkomen. Ze spelen met afbeeldingen uit het boek op stokjes of met vinger-/ handpoppen, over wat er op dat moment centraal staat in de klas, in de poppenkast. De kinderen treden voor elkaar op.

In de kring zijn we bezig geweest met de termen groot(ste) en klein(ste), In het circuit gaan ze hier verder mee aan de slag.

Tijdens het thema ‘het menselijk lichaam’ heb ik in de kring het skelet en de organen besproken. In het circuit leggen de kinderen het skelet en de organen na.

We gaan samen op zoek naar afbeeldingen in zoekboeken.

In ieder thema komen telopdrachten voor. De kinderen helpen elkaar met het juiste getal te zoeken. Wanneer ze een getal niet herkennen tellen ze de hoeveelheid door middel van de telkaarten van Kleuteruniversiteit.

We maken patronen en werken tegelijkertijd aan onze fijne motoriek.

In ieder thema komt sorteren voor in het circuit. Hier sorteren de kinderen de voertuigen op waar de voertuigen zich in/op verplaatsen.

Vijf argumenten waarom een circuit in de kleuterklas effectief is

1. Herhaling
De kinderen herhalen, in kleine groepen, de opdrachten die aan bod zijn gekomen in de kring. Sommige kinderen vinden een opdracht makkelijk en andere kinderen hebben nog moeite met een activiteit. Tijdens het circuit herhalen alle kinderen de opdracht nog een keer, ook diegene die nog moeite hadden met de opdracht. De kinderen die de opdracht al wel beheersten in de kring helpen de andere kinderen wanneer die vastlopen.

2. Alle kinderen komen aan de beurt
De kinderen zijn handelend bezig met niet alledaagse opdrachten. Ze kunnen zich niet wegcijferen of achter anderen verschuilen. Door de kleine groepen komen alle kinderen aan bod.

3. Samenwerken
Tijdens het circuit werken de kinderen in groepen van twee à drie. Wekelijks zitten er opdrachten tussen waarbij samenwerken noodzakelijk is. Ze leren overleggen, om de beurt werken, op elkaar wachten enzovoorts. Hierdoor komen ze samen tot een goed eindresultaat.

4. Verschillende niveaus
De kinderen werken in heterogene groepen. De activiteiten hebben een breed aanbod. Zoals genoemd kunnen de activiteiten in niveau worden aangepast. Voor ieder wat wils, op hun eigen niveau

5. Sociale vaardigheden
In iedere groep zit een oudste en jongste kleuter. Hierdoor kunnen ze van en met elkaar leren. De oudste kleuters kunnen de jongsten helpen en uitleg geven. Ze leren naar elkaar te luisteren en gaan samen aan de slag. Zijn ze het niet met elkaar eens geven ze aan elkaar hun mening en leren ze samen tot een oplossing te komen. Het wederzijds respect wordt hiermee vergroot. Dit merk je ook terug in de evaluatie waarbij de kinderen tips aan elkaar geven en hier ook daadwerkelijk naar geluisterd wordt.

Tot slot

Ik ben helemaal blij met het weekcircuit in de klas. Misschien heb ik jou, met dit blog, net zo enthousiast gemaakt als ik. Zo ja, ga er lekker mee aan de slag en probeer het uit. Jij, maar ook de kinderen, krijgen er vanzelf meer handigheid in. Heb je vragen, of wil je juist ideeën delen laat het me horen via mijn instagram account, of in de Facebookgroep Vrienden van Kleuteruniversiteit.