Starten met een combinatiegroep 2-3

Meriël Bouwman is leerkracht op basisschool Sint Jan in Breezand en ambassadeur van Kleuteruniversiteit. Volgend schooljaar gaat Meriël werken in een combinatiegroep 2-3. In een aantal blogs neemt zij je mee in de voorbereidingen en de uitvoering van deze groep.

Volgend jaar gaan we op mijn school starten met een combinatiegroep 2-3. En ik krijg de uitdaging om deze groep te gaan draaien! Meteen had ik hier superveel zin in. Maar er kwamen ook direct een paar vragen in mij op. Want hoe ga ik deze nieuwe klas vormgeven? In deze blog neem ik je mee in de voorbereidingen. Welke stappen kun je zetten om je goed voor te bereiden op het vormen van een 2-3?

Waarom een combinatiegroep 2-3?
De hoofdreden dat wij een combinatiegroep 2-3 krijgen is vanuit noodzaak. We hebben te veel kinderen die volgend schooljaar naar groep 3 gaan, maar het zijn er te weinig om twee groepen mee te kunnen vormen. Toch zit er naast de noodzaak ook een stuk visie achter de vorming van onze combinatiegroep 2-3. We zijn op school namelijk al een aantal jaar bezig met het verkleinen van de overgang van groep 2 naar groep 3. En dat is al goed gelukt! Groep 3 werkt op onze school veelal spelenderwijs en thematisch. De volgende stap is om de verbinding tussen de groepen 1-2 en 3 te vergroten. Dit willen we doen door de groepen 1, 2 en 3 met dezelfde thema’s te laten werken en de groepen meer te laten samenwerken. De komst van de combinatiegroep 2-3 helpt dit doel sneller te bereiken.

Voorbereidingen
Om goed te starten met deze groep, ben ik begonnen met het lezen van twee boeken. Het boek ‘Vloeiend van groep 2 naar groep 3’ en het boekje ‘Combinatiegroep 2-3 doen!’ Beide boeken geven praktische handvatten en uitleg over de groep. Vooral de zin ‘samen doen wat samen kan en apart doen wat apart moet’ is bij mij blijven hangen. Dit is de visie die ik wil aanhouden.

Vervolgens ben ik in mijn omgeving gaan kijken of er al scholen zijn met een combinatiegroep 2-3. Er bleek een school te zijn binnen mijn stichting. Ik kon daar meekijken en vragen stellen. Ik had voornamelijk vragen op het organisatorische vlak. Ik wilde bijvoorbeeld weten of de leerkracht de groep altijd in z’n geheel heeft of de groepen ook weleens los van elkaar lesgeeft. Ook vroeg ik me af of zij extra ondersteuning krijgen van bijvoorbeeld een onderwijsassistent. Ik ontdekte dat deze leerkracht de groep niet altijd in z’n geheel heeft. Soms heeft de ene groep gym van een vakleerkracht, zodat ze even een moment alleen heeft met de andere groep. Ze vertelde dat het fijn is om op zulke momenten een dictee, toets of schrijfles te doen, omdat daar de volle concentratie bij nodig is. Op deze school is de situatie wel anders dan op mijn school. Deze school heeft namelijk kleine lokalen en een ruim leerplein, waar alle kinderen van de groepen 1, 2 en 3 samen kunnen spelen. Bij ons op school is dit niet het geval. Ik zal de speelhoeken veelal in mijn eigen lokaal moeten realiseren, naast de werkplekken voor groep 3.

Ook bij de ambassadeurs van Kleuteruniversiteit is er ervaring te vinden met de combinatiegroep 2-3. Janneke vertelt: “Een voordeel aan deze combinatie vind ik echt dat kinderen spelend wijzer worden. Niet alleen de kleuters, maar juist ook groep 3.” Janneke heeft eerder een blog geschreven met haar ervaringen: Inspiratieblog: Zeg ‘ja’ tegen groep 1-2-3! – Kleuteruniversiteit.

Annelieke heeft ook ervaring met een combinatiegroep 1-2-3. Zij vertelt: “Toen ik startte in mijn groep 1/2/3 wist ik één ding heel erg zeker: ik wilde dat het één groep werd. Ik deed dit door in de klas niet te werken met vaste plekken. Instructies werden gegeven in de kring, Alle kinderen mochten meedoen, maar de instructie was voor sommige kinderen verplicht. Na de kring gingen kinderen dan aan het werk bij werkstations verdeeld over de klas. Na het werken mochten alle kinderen werken en spelen in de hoeken. In de hoeken was veel differentiatie, zodat het voor alle kinderen zinvol en betekenisvol was. Buiten spelen deden we samen met de hele groep. We deden dan een leerzame activiteit waaraan iedereen mocht meedoen. Alles wat we samen konden doen, deden we ook samen. Zolang het voor iedereen betekenisvol was. Denk aan bijvoorbeeld sociaal-emotionele lessen, Engels en o.a. bewegingsonderwijs. Er was in de klas één thema waar iedereen rondom werkte en alle activiteiten werden daarop aangepast.” Annelieke heeft over het werken met een combinatiegroep 1-2-3 meerdere blogs geschreven. Vooral deze blog Inspiratieblog: De kracht van een combinatiegroep 1-2-3 – Kleuteruniversiteit heeft mij inzicht gegeven over het bij elkaar houden van de kinderen in een groep.

Tips!
Gaan jullie op school een combinatiegroep 2-3 vormen? Hierbij een aantal tips die je kunt meenemen in de voorbereidingen:

  • Vergeet niet de MR mee te nemen in dit besluit.
  • Bedenk hoe je alle ouders gaat inlichten over de komst van een groep 2-3. Ik heb ervoor gekozen om een filmpje te maken. In dit filmpje leg ik de komst van de groep 2-3 uit en vertel ik hoe we de groep in grote lijnen willen gaan draaien. Ook neem ik hier een aantal zorgen van ouders weg, die ze zouden kunnen hebben. “U hoeft niet bang te zijn dat uw kind in groep 3 alleen maar gaat spelen,” zei ik onder andere.
  • Bedenk hoe je de kinderen gaat verdelen over de groepen, als er meerdere groepen zijn. Bij mij op school zijn er volgend jaar twee groepen 1-2, één groep 2-3 en één groep 3. Wij moeten de kinderen dus verdelen over deze groepen. Wij hebben ervoor gekozen om ouders hierbij te betrekken. Alle ouders mochten voor hun kind twee vriendjes/vriendinnetjes aangeven. Bij het puzzelen proberen wij ervoor te zorgen dat de kinderen dan met ten minste één van de twee voorkeuren in de klas komt. Wij hebben verder geen specifieke eisen opgesteld voor wie er in de combinatiegroep 2-3 komt. Wij zijn ervan overtuigd dat ieder kind in de groep moet passen. De groep moet een afspiegeling zijn van alle kinderen die op de school zitten en niet alleen opgevuld worden met bijvoorbeeld alleen sterke groep 2-leerlingen. Natuurlijk kun je hier ook een andere keuze in maken.
  • Zoek in je omgeving naar andere scholen met ervaring en vraag of je hier mag komen kijken.
  • Vorm een werkgroep op school. Ik ben een werkgroep gestart waarin ik samen met mijn collega’s praat over de totstandkoming van de groep. In deze werkgroep zit een leerkracht van groep 1-2, een leerkracht van groep 3, de IB’er en ik als leerkracht van groep 2-3. Door samen over bepaalde zaken na te denken, zorg ik ervoor dat het niet alleen mijn groep wordt, maar dat het een groep en werkwijze van ons samen wordt. Ook is het een voordeel dat ik niet alles zelf hoef te bedenken. Ik heb namelijk een groepje waarmee ik kan sparren.

Na de vakantie start ik met mijn groep. In een volgende blog neem ik jullie weer mee. Mochten jullie nog vragen hebben, laat deze dan aan mij weten. Wil je jouw ervaringen met een 2-3 combinatiegroep met mij delen? Ga dan naar onze Facebook-groep Vrienden van Kleuteruniversiteit! Je kunt mij ook volgen op Instagram via @jufmeriel.