Lekker naar buiten in de herfst en winter

Arina van Gelder is werkzaam als kleuterleerkracht in groep 1-2 op ikc De Brink in Zwijndrecht en is ambassadeur van Kleuteruniversiteit. Een aantal jaren geleden nam zij een kijkje op een school in Noorwegen. Hier spelen de kinderen heel veel buiten, ook als het regent. Dit heeft haar geïnspireerd en haar kijk op buitenspelen tijdens de herfst en winter veranderd. Een regenbui of kou schrikt haar en de kinderen uit haar groep niet meer af. Goede kleding aan en naar buiten! In deze blog neemt ze je mee in het belang van buitenspelen en het spel van kinderen buiten tijdens minder droog en warm weer.

Belang van buitenspelen

De meeste kinderen zijn heel graag buiten; ook als het koud is of regent. Jonge kinderen kunnen ongestoord de regen instappen en hebben de grootste lol met stampen in de plassen. Bovendien draagt buitenspelen veel bij aan de ontwikkeling van kinderen. Buitenspelen is voor jonge kinderen één van de belangrijkste vormen van bewegen. Het biedt mogelijkheden om de motorische vaardigheden te ontwikkelen. Door te mogen rennen, springen, fietsen, balanceren, ontdekken en klimmen, verbeteren kinderen hun motorische ontwikkeling.

Spelen in de natuur zorgt ervoor dat de weerbaarheid van het kind versterkt wordt. Door over heuvels te rennen, in bomen te klimmen, spannende geluiden te ervaren, beestjes tegen te komen en zich een weg te banen door struiken, overwint het jonge kind uitdagingen, obstakels en angsten. De hersenen worden gestimuleerd en sterker. Dit leidt tot meer zelfvertrouwen van het kind.

Sociale vaardigheden

Vrij buiten spelen wordt vaak minder gestuurd door de leerkracht. Hierdoor zijn er ook minder onderbrekingen en moet het kind zelf veel keuzes maken. Samen een hut bouwen, verstoppertje spelen of voetballen vraagt van kinderen dat ze samen overleggen, afspraken maken en rekening houden met elkaar. De sociale vaardigheden worden hierdoor verder ontwikkelt.

De ruimte buiten geeft het kind meer mogelijkheden tot druk spel, rennen, stampen en schreeuwen. Maar ook samen stoeien is buiten fijn. Hierdoor leert het kind de signalen van anderen te herkennen, grenzen aan te geven en zelfbeheersing te versterken. Deze onderdelen van buitenspel zijn belangrijk voor het aangaan en onderhouden van vriendschappen en het ontwikkelen van communicatieve vaardigheden.

Creativiteit

De losse materialen (loose parts) uit de natuur, zoals takjes, blaadjes, zand en bloemen, gebruiken kinderen graag. Hiermee wordt de creativiteit, en vindingrijkheid bevorderd. Samen zullen de kinderen de betekenis van het gevonden materiaal bepalen. Ze beslissen samen dat van zand een taartje wordt gemaakt en van modder met bloemetjes een soepje dat met takjes gegeten zal worden. Sociale vaardigheden als plannen maken, het samen eens worden, met elkaar spreken en onderhandelen worden buiten al spelend geoefend.

Naar buiten in de herfst en winter

Toen ik in Noorwegen een school bezocht, hoorde ik de leerkrachten zeggen: “Slecht weer bestaat niet, alleen slechte kleding.” Aan het begin van ieder onderwijsjaar vertel ik de ouders dat we tijdens met alle weertypes naar buiten gaan en vraag hen om hiermee rekening te houden met de kleding van hun kind. Als het kouder wordt, gaat er direct een berichtje uit naar ouders met het verzoek om hun kind warm aan te kleden. Al snel zijn de ouders het gewend dat hun kind weleens met natte kleding uit school komt en negatieve reacties zijn er nooit geweest. Wij hebben voor de jonge kinderen uit de kleutergroepen en de jongste kinderen van de BSO ook laarsjes tot onze beschikking die kinderen eventueel aan kunnen trekken.

Tips voor buitenspelen als het regent of sneeuwt:

● Verzamel de mooiste materialen om een kunstwerk te maken. Takjes, bladeren, dennenappels, veren en stenen kunnen op een buitentafel een mooi kunstwerk worden.
● Actief bezig zijn zorgt ervoor dat de kinderen lekker warm blijven en zorgt voor ontspanning. Trampoline springen, schommelen, klimmen en klauteren, balspellen en renspellen bijvoorbeeld. Kinderen bedenken ook graag zelf een spel.
● Ren als het waait met een plastic zak en probeer de wind te vangen.

● Neem bootjes uit de klas mee naar buiten en laat kinderen ermee varen in de plassen.
● Veel scholen hebben planken tot hun beschikking. Laat kinderen een brug maken naar de overkant over een plas en natuurlijk moet deze brug uitgetest worden.

● Laat de kinderen met een leeg plastic flesje met een laagje water erin herfstparfum maken. Door bijvoorbeeld besjes, blaadjes, takjes, mos en steentjes aan het laagje water toe te voegen. Dop erop draaien, even schudden en klaar is de parfum.
● Schaatsen, sneeuwballen gooien, sneeuwpop maken en sleeën blijven natuurlijk het leukst om te doen in de winter.
● Probeer eens ijsbellen te blazen met bellenblaas.
● Maak een kunstwerk door bijvoorbeeld stenen, takken, bladeren van het plein te laten bevriezen in een bak met water.
● Speel freeze-tikkertje. Als een kind getikt is, roept het kind “freeze” en bevriest het kind ter plekke. De sneeuwkoning(in) kan spelers ontdooien door het bevroren kind op de schouder te tikken.

Tip: Kleuteruniversiteit heeft hele leuke speurtochten gemaakt om met kinderen gericht op pad te gaan. Zo zijn er auto-speurtochten, is er een voertuig-speurtocht, een opruim-speurtocht, een voorwerpen-speurtocht, een geluiden-speurtocht, een vogel-speurtocht, een buurt-speurtocht of ontwerp je eigen speurtocht met een leeg format.

Wil je meepraten over dit onderwerp, heb je ook tips of misschien vragen? Doe dit dan op de Facebook-pagina Vrienden van Kleuteruniversiteit. Vind je het leuk om meer te zien over wat ik doe in mijn groep 1/2? Dat kan op Instagram via @juf_arina .